Je wekt zelf stroom op met zonnepanelen. Geweldig! Maar als je meer zonne-energie produceert dan je verbruikt, lever je het overschot terug aan het net. En dat wordt steeds minder aantrekkelijk. Netbeheerders rekenen terugleverkosten en de salderingsregeling wordt afgeschaft in 2027.
De oplossing? Meer zonnestroom zelf gebruiken. Maar hoe kun je zelf meer zonne-energie verbruiken? In deze blog leggen we uit hoe je dat slim en efficiënt aanpakt.
Waarom eigen gebruik zonnestroom verhogen?
Zelfconsumptie van zonne-energie wordt steeds belangrijker. Energie terugleveren aan het net levert weinig op. Soms kost het zelfs geld. Als je meer van je eigen stroom verbruikt, hoef je minder stroom in te kopen én vermijd je kosten voor teruglevering.
Bovendien ontlast je het elektriciteitsnet. In wijken met veel zonnepanelen raken kabels overbelast. Door je zonnepanelen direct te benutten, help je mee aan een stabieler netwerk.
Thuisbatterij verhoogt zelfgebruik zonne-energie
Je verbruikt gemiddeld slechts 30% van je zonne-energie
Veel huishoudens met zonnepanelen verbruiken slechts een klein deel van de opgewekte stroom zelf. Gemiddeld gezien ligt het eigen verbruik rond de 30%. Dit komt omdat zonnepanelen overdag veel stroom opwekken, maar we dan juist vaak aan het werk zijn. Bovendien wekken zonnepanelen in de zomer een stuk meer energie op dan een gezin overdag verbruikt.
Vroeger was het interessant om zoveel mogelijk zonne-energie op te wekken en het overschot terug te leveren aan het net. Je kreeg namelijk een leuke terugleververgoeding. Tegenwoordig rekenen energieleveranciers echter terugleverkosten én wordt het salderen afschaft vanaf 2027. Tijd om zelf meer zonne-energie te verbruiken dus.
7 slimme tips om terugleverkosten te verminderen
Geen zin om veel terugleverkosten te betalen? Dan is het zaak om je eigen verbruik van zonne-energie te verhogen. Als je meer zonnestroom zelf gebruikt, lever je namelijk minder terug aan het elektriciteitsnet. Maar hoe regel je dit? Wij hebben 7 slimme tips voor je :
- Huishoudelijke apparaten overdag aanzetten
- Een thuisbatterij laten installeren
- Elektrische auto opladen
- Verwarmen met een warmtepomp
- Zonnepanelen in oost-west richting
- Energie Management Systeem gebruiken
- Koelen en verwarmen met airco
1. Zonne-energie zelf gebruiken met huishoudelijke apparaten
Dit is de makkelijkste manier om stroomverbruik overdag te verhogen. Zet je wasmachine, vaatwasser of droger aan als de zon schijnt. Gebruik de uitgestelde startfunctie. Zo schakel je apparaten in wanneer je zonnepanelen de meeste stroom leveren.
Ook koken op inductie of stofzuigen doe je beter overdag. Veel kleine beetjes maken samen een groot verschil in je zelfverbruik van zonnestroom. Wat levert dit op? Door je apparaten overdag te laten draaien verhoog je het zelfverbruik van zonnestroom naar zo'n 35-40%.
Let wel op: zet niet alle apparaten tegelijkertijd aan. Je verbruikt dan wellicht meer stroom dan je panelen opwekken en bent dan alsnog afhankelijk van stroom van je energiemaatschappij.
2. Thuisbatterij verhoogt zelfverbruik zonnestroom
Een thuisbatterij voor zonne-energie slaat je overschot op. Zo kun je ’s avonds of ’s nachts toch je eigen stroom gebruiken. Dat maakt je minder afhankelijk van het net. Omdat je zonnestroom opslaat, hoef je dit niet direct terug te leveren aan het stroomnet. Zo kun je het verbruik verhogen van 30% tot wel 60%.
Let wel op de kosten. Batterijen zijn nog prijzig, maar de thuisaccu prijzen dalen gelukkig. In combinatie met dynamische stroomprijzen of slimme aansturing via een EMS (daarover later meer) haal je er steeds meer uit.
3. Zonnepanelen stroom direct gebruiken voor elektrische auto
Heb je een elektrische auto? Laad die overdag op met je zonnepanelen. Dat levert meer op dan terugleveren en je bespaart op dure stroom ’s avonds. Ook hiermee kun je het verbruik van je zonnestroom verhogen naar ongeveer 60%.
Met een slimme laadpaal kun je laden wanneer je opwek het hoogst is. Sommige systemen stemmen het laden automatisch af op je zonnestroom. Je kunt de laadpaal instellen om te starten met laten wanneer je panelen stroom opwekken.
Klein nadeel: veel mensen zijn overdag aan het werk en kunnen hun auto dan niet thuis laden. Deze tip voor het verhogen van je eigenverbruik werkt dus alleen in het weekend en op 'thuiswerkdagen'.
4. Water opwarmen met stroom (warmtepomp of elektrische boiler)
Heb je een warmtepomp op zonne-energie of een elektrische boiler gecombineerd met zonnepanelen? Dan kun je ook je warmte duurzaam opwekken. Laat het systeem overdag extra warm water maken of je huis alvast voorverwarmen. Zo gebruik je je eigen stroom optimaal en verhoog je het verbruik naar ongeveer 50%.
Dit werkt vooral goed in goed geïsoleerde huizen, omdat deze woningen de warmte beter vasthouden. In combinatie met slimme aansturing verhoog je je zelfconsumptie van zonne-energie aanzienlijk.
Aandachtspunt: het verwarmen van je woning doe je meestal in de winter en dan wekken je zonnepanelen minder stroom op. Ook zal je vaker in de avond de verwarming hoger zetten, want overdag ben je aan het werk.
5. Zonnepanelen in oost-west richting plaatsen
Veel mensen richten hun zonnepanelen naar het zuiden. Maar bij een oost-west opstelling spreid je de opbrengst beter over de dag. Zo kun je je zonnestroom direct benutten op momenten dat je ook stroom verbruikt. Bijvoorbeeld in de ochtend en late middag.
Oost-west opstelling voor zonnepanelen is vooral interessant als je overdag thuis bent of apparaten automatisch aanstuurt. Deze tip geldt natuurlijk niet voor mensen die al zonnepanelen hebben. Maar overweeg jij zonnepanelen te plaatsen, bekijk dan goed welke oriëntatie voor jouw situatie het meest gunstig is.
6. Inzicht in energieverbruik met een EMS (Energie Management Systeem)
Een Energie Management Systeem (EMS) is de slimme spin in het web. Het systeem meet hoeveel zonnestroom je opwekt en verbruikt. En stuurt op basis hiervan automatisch apparaten aan.
Denk aan: laden van je auto starten als de zon volop schijnt. Of je boiler inschakelen bij hoge opwek. Zo verhoog je automatisch je zelfverbruik van zonnestroom. Sommige EMS’en werken samen met dynamische energietarieven. Dan gebruik je stroom slim én goedkoop.
7. Koelen en verwarmen op stroom met een airco
Een split airco kan niet alleen koelen, maar ook efficiënt verwarmen. Gebruik je hem overdag? Dan kun je die stroom grotendeels zelf opwekken. Zo verlaag je je gasverbruik én verhoog je je zelfverbruik van zonnestroom.
Zet de airco pas aan als het nodig is, maar doe dat wel op zonnige momenten. In de zomer werkt dit ideaal om overdag te koelen met je eigen zonnestroom. Je zet de airco immers graag aan tijdens warme zomerdagen en dat is precies wanneer je panelen veel stroom opwekken.
Zo kun je zelf meer zonne-energie verbruiken
Met de praktische tips uit deze blog kun je zelf meer van je opgewekte zonne-energie verbruiken. Maar wat levert elke oplossing precies op? In de tabel hieronder zie je tot hoeveel procent je jouw zelfverbruik kunt verhogen.
| Maatregel | Zelfconsumptie stroom |
| Apparaten overdag aan | 30% → 35 - 40% |
| Thuisbatterij installeren | 30% → 60% |
| Elektrische auto overdag laden | 30% → 60% |
| Verwarmen met warmtepomp | 30% → 50% |
| Oost-west opstelling panelen | 30% → 35 - 40% |
| Energie Management Systeem | 30% → 35% |
| Koelen en verwarmen met airco | 30% → 40 - 45% |
Zet apparaten niet onnodig aan
Het klinkt logisch: meer stroom verbruiken = beter. Maar onnodig apparaten aanzetten is zonde. Dat verhoogt je verbruik, niet je efficiëntie. Vooral wasdrogers en elektrische kachels verbruiken veel stroom.
Gebruik liever slimme planning of automatisering. Draai de was niet extra, maar alleen op het juiste moment. Het doel is namelijk: verbruik verschuiven naar zonne-uren, niet verspillen.
Netcongestie verminderen door zelfverbruik zonnestroom te verhogen
Netcongestie betekent dat het elektriciteitsnet op piekmomenten overbelast raakt, bijvoorbeeld wanneer veel zonnepanelen tegelijk stroom terugleveren. Het net kan die grote hoeveelheden stroom niet altijd verwerken.
Door je zelfverbruik van zonnestroom te verhogen, verminder je de hoeveelheid stroom die je teruglevert. Dat helpt om pieken op het net af te vlakken en netcongestie tegen te gaan. Hoe meer mensen dit doen, hoe stabieler het elektriciteitsnet wordt.
Zo gebruik je zoveel mogelijk opgewekte stroom zelf
Meer zonnestroom zelf gebruiken is slim én nodig. Je vermindert terugleverkosten, bespaart op inkoop en maakt beter gebruik van je zonnepanelen.
De belangrijkste tips op een rij:
- Laat huishoudelijke apparaten overdag draaien.
- Installeer een thuisbatterij als je budget het toelaat.
- Laad je elektrische auto met zonnestroom op.
- Gebruik een warmtepomp of boiler op stroom.
- Overweeg een oost-west opstelling voor je zonnepanelen.
- Gebruik een energie management systeem (EMS) voor slimme aansturing.
- Koel en verwarm je huis met een split airco
Veelgestelde vragen over meer zonnestroom zelf verbruiken
Zelfverbruik levert je meer op. Je betaalt minder voor ingekochte stroom én voorkomt kosten voor teruglevering. Terugleveren wordt steeds minder aantrekkelijk, terwijl je met eigen verbruik direct bespaart.
Ja, zeker. Door apparaten overdag te gebruiken, slim te plannen en bijvoorbeeld je elektrische auto of boiler overdag aan te zetten, verhoog je je zelfverbruik ook zonder batterij.
Een EMS stemt je verbruik automatisch af op je opwek. Het schakelt apparaten in als de zon schijnt, zodat je zonnestroom direct benut. Dat maakt je energieverbruik slimmer en efficiënter.
Ja, bij een oost-west opstelling is de stroomproductie beter verspreid over de dag. Daardoor sluit je verbruik beter aan op je opwek, en verhoog je je directe zelfconsumptie.
Ja, als je gebruikmaakt van de uitgestelde startfunctie of een slim systeem. Zo draaien apparaten overdag op zonnestroom, ook als je er niet bent. Zomaar apparaten aanzetten zonder reden is wel zonde van de energie.
