Wonen was een van de belangrijkste thema’s tijdens de laatste verkiezingen. Nederland heeft te maken met een tekort van 400.000 woningen en ook doorstromen blijkt in veel gevallen ingewikkeld. Daarom presenteert Slimster de Nationale Woonwensenmonitor 2025. We brengen in kaart hoeveel Nederlanders zouden willen verhuizen, welke redenen ze daarvoor hebben, welke provincies de voorkeur genieten en of men liever in de stad of daarbuiten woont.
Voor dit onderzoek ondervroegen we een panel van 1.066 Nederlanders, in samenwerking met het ISO-gecertificeerde marktonderzoeksbureau PanelClix. Het panel was representatief verdeeld op variabelen als geslacht, leeftijd, woonprovincie en gezinssituatie.
Drie op de tien Nederlanders willen verhuizen
Van het ondervraagde panel geeft de helft aan het liefst of absoluut niet te willen verhuizen in de komende drie jaar. Dat percentage loopt onder zeventigplussers op tot driekwart. Bijna drie op de tien Nederlanders zou bij voorkeur juist wel op korte termijn verhuizen.
Buiten de Randstad blijken mensen het meest op hun plek te zitten. Zo geeft 58 procent van de inwoners van Overijssel aan niet te willen verhuizen en in Flevoland is dit 61 procent. Van de ondervraagde Zuid-Hollanders heeft minder dan 40 procent bezwaar tegen verhuizen. In Friesland ligt het percentage inwoners met een uitdrukkelijke vertrekwens het laagst: minder dan een op de vijf wil er graag verhuizen.
Ook blijkt het sterk te verschillen tussen bewoners van huur- en koopwoningen. Van de huurders zou 36 procent het liefst willen verhuizen, tegen bijna 24 procent van de huiseigenaren. Het percentage dat juist niet wil vertrekken ligt bij woningbezitters juist fors hoger dan bij huurders (55 om 40 procent).
Groter wonen is de voornaamste verhuisreden
Gevraagd naar de voornaamste redenen om te willen verhuizen, noemen de meeste Nederlanders dat ze graag meer woonruimte zouden willen. Dat verschilt echter sterk per leeftijdsgroep, waarbij het omslagpunt rond de 50 jaar blijkt te liggen. Zowel vijftigers, zestigers als zeventigplussers willen namelijk juist het liefst kleiner wonen, terwijl twintigers, dertigers en veertigers groter wonen als voornaamste verhuismotief noemen.
Andere redenen die regelmatig genoemd worden zijn meer rust en financiële overwegingen cq. goedkoper willen wonen. Verder geeft een kwart van de huurders aan vooral graag een koopwoning te willen. Onder woningeigenaren is een grotere woning dan weer de grootste wens.
Op provincieniveau valt op dat ‘groter wonen’ in elke provincie de voornaamste verhuisreden is, behalve in Groningen. Daar willen drie op de tien inwoners juist graag kleiner wonen. ‘Meer rust’ wordt vooral in Flevoland vaak genoemd, terwijl Noord- en Zuid-Hollanders het vaakst vooral een goedkopere woning zoeken. Ook springt in het oog dat vooral inwoners van Overijssel en Zeeland ‘een veiligere buurt’ als belangrijkste motief noemen.
Liever buiten de stad wonen
Hoewel bijna zes op de tien ondervraagden momenteel in een stad wonen - 42 procent in een buitenwijk, 18 procent in een stadscentrum - zou het gros liever meer rust en ruimte willen. 53 procent van de ondervraagden zou het liefst buiten de stad wonen, waarvan een derde op het platteland en twee derde binnen een dorpskern. Met name de buitenwijk van een stad is in minder populair dan het huidige aandeel bewoners zou doen vermoeden.
Gekeken naar de huidige woonsituatie valt ook op dat Nederlanders die nu in een dorp wonen relatief gezien het vaakst op een soortgelijke locatie zouden blijven wonen. Wie in een stadscentrum woont, is daar juist het minst tevreden mee. Minder dan de helft van deze groep ziet wonen in een centrum als favoriete woonsituatie. Van de andere helft zou de grootste groep het liefst naar een buitenwijk of een dorp verhuizen. En van de plattelanders en dorpelingen zou slechts een op de zeven naar een stad willen verhuizen, of dat nu het centrum of een buitenwijk is.
De verschillen tussen leeftijdsgroepen zijn minder groot dan wellicht verwacht. Weliswaar is de stad favoriet onder de jongste groep (18-29 jaar), maar het verschil met bijvoorbeeld zestigers is zeer beperkt. Dertigers vormen de groep waar relatief gezien het platteland het meest in trek is, terwijl 70-plussers het liefst in een dorp wonen. Voor veertigers is een buitenwijk van een stad het meest in trek.
Kijkend naar de provincies waar men woont, is duidelijk terug te zien dat veel Nederlanders hun huidige woonomgeving waarderen. Zo is het platteland het meest in trek bij Drenten, wonen Friezen het liefst in een dorp, zijn Vinexwijken het populairst in Zuid-Holland en wonen de meeste mensen met een voorkeur voor wonen in een stadscentrum in Flevoland en Noord-Holland.
Drenthe favoriet
De voorkeur voor een grotere woning, het liefst buiten de stad, is ook terug te zien in de provincies waar men het liefst zou wonen. Nederlanders kijken namelijk het meest positief naar wonen in Drenthe: bijna 27 procent zou hier ‘graag’ of ‘zeer graag’ willen wonen. Gelderland is de enige andere provincie die meer dan 20 procent scoort. Flevoland is daarentegen duidelijk het minst in trek. Slechts 7,5 procent zou er (zeer) graag willen wonen, terwijl de helft van alle ondervraagden er juist ‘niet graag’ of ‘absoluut niet’ zou willen wonen. Gelderland scoort in die laatste categorie het laagst (23 procent). Dat is dus de provincie waar de minste Nederlanders uitdrukkelijke bezwaren tegen hebben.
Behoudens de jongste groep komt Drenthe binnen elke leeftijdscategorie als populairste provincie uit het onderzoek. Onder 18-29-jarigen is alleen Utrecht net iets meer in trek, al is het verschil slechts een half procent. De verschillen worden dan ook groter naarmate men ouder wordt. Zo hebben bijna acht op de tien 70-plussers een voorkeur voor Drenthe, Gelderland of Overijssel, terwijl de populairste drie provincies binnen de jongste leeftijdsgroep samen 62 procent scoren.
Kijkend naar waar men nu woont, dan blijken Drenten ook het meest tevreden met hun eigen provincie. 93 procent van de Drenten zou het liefst in Drenthe blijven wonen. Ter vergelijking: in Flevoland en Zuid-Holland zou maar liefst 40 procent liever in een andere provincie wonen. Opvallend daarbij is dat Drenthe voor zowel Flevolanders, Friezen, Gelderlanders, Groningers als Zuid-Hollanders het favoriete alternatief voor de eigen provincie is.
Conclusie Nationale Woonwensenmonitor 2025
De Nationale Woonwensenmonitor 2025 laat zien dat Nederlanders vooral zoeken naar meer ruimte, rust en betaalbaarheid. De trek naar buiten de stad zet door en vooral Drenthe en Gelderland genieten brede voorkeur. Tegelijkertijd blijkt dat veel bewoners hun huidige provincie waarderen en slechts een minderheid actief wil verhuizen. Deze inzichten geven beleidsmakers en marktpartijen een duidelijk beeld van waar kansen liggen om beter aan te sluiten op de woonwensen van Nederlanders.
