eDNA: Vleermuis onderzoek voor spouwmuurisolatie
Het isoleren van spouwmuren is een effectieve manier om energie te besparen. Maar wat als er vleermuizen in je spouwmuur zitten? Deze beschermde diersoort maakt de spouw vaak tot hun verblijfplaats, wat uitdagingen met zich meebrengt. Een vleermuisonderzoek is daarom verplicht voordat isolatiewerkzaamheden kunnen beginnen. Met eDNA-onderzoek is er nu een innovatieve manier om vleermuizen op te sporen.
Meer weten over natuurvriendelijk isoleren? Op onze pagina over natuurvriendelijk isoleren ontdek je alles over diervriendelijke isolatiemethoden en hoe je rekening kunt houden met vleermuizen tijdens spouwmuurisolatie.
Waarom eDNA als hulpmiddel bij isolatie
Binnen het natuurvriendelijk isoleren is het verstoren of doden van vleermuizen verboden. Het verwijderen van hun verblijfplaatsen is alleen toegestaan als er compenserende maatregelen worden genomen, zoals het aanbieden van alternatieve verblijfplaatsen. Vleermuizen maken vaak gebruik van spouwmuren als verblijfplaats, wat uitdagingen oplevert bij isolatiewerkzaamheden.
Daarnaast kunnen sommige isolatiematerialen schadelijk zijn voor vleermuizen, wat extra aandacht vereist bij het plannen van isolatieprojecten. Dit benadrukt het belang van natuurvriendelijk isoleren, met oog voor vleermuizenbescherming en de Wet natuurbescherming.
Hoe werkt vleermuisdetectie met eDNA?
Met eDNA-onderzoek wordt DNA uit de omgeving geanalyseerd. In het geval van spouwmuren wordt stof, vuil of ander organisch materiaal verzameld en onderzocht op vleermuis-DNA. Dit gebeurt snel en zonder verstoring van het leefgebied van de vleermuizen.
Hoe werkt het?
- Een monster wordt verzameld met een speciale stofzuiger of rollers.
- Het materiaal wordt naar een laboratorium gestuurd voor analyse.
- Binnen 1-2 weken ontvang je een rapport met de resultaten.
Zo weet je zeker of er vleermuizen in je spouwmuur zitten en kun je hier rekening mee houden.
Voordelen van eDNA-onderzoek
De eDNA-methode heeft meerdere voordelen ten opzichte van traditionele onderzoeksmethoden:
- Sneller resultaat: Binnen 1-2 weken duidelijkheid.
- Lagere kosten: Gemiddeld €200 per monster, vergeleken met € 1.000 - 5.000 voor andere methoden.
- Seizoensonafhankelijk: Dit onderzoek kan het hele jaar door worden uitgevoerd.
- Niet verstorend: Geen impact op het leefgebied van de vleermuizen.
Nadelen van eDNA-onderzoek
Hoewel eDNA-onderzoek veel voordelen biedt, zoals snelheid, kostenefficiëntie en minder verstoring, zijn er ook enkele belangrijke nadelen om rekening mee te houden:
- Nog geen wettelijke norm: eDNA-onderzoek wordt momenteel beschouwd als een veelbelovende techniek, maar het is nog niet algemeen erkend als norm in de Omgevingsregeling. Dit betekent dat het gebruik ervan in veel gevallen aanvullend moet zijn op traditionele methoden, en het kan leiden tot juridische onzekerheden als het als enige maatregel wordt ingezet.
- Beperkingen in toepasbaarheid: Uit huidige onderzoeken blijkt dat eDNA effectief is voor een beperkt aantal vleermuissoorten (zoals de gewone- en ruige dwergvleermuis) en alleen onder specifieke omstandigheden, zoals in spouwmuren tijdens de zomer. Voor andere vleermuissoorten, verblijfplaatsen of jaarronde detectie is de methode nog niet volledig gevalideerd.
- (Nog) in onderzoeksfase: Hoewel eDNA als techniek snel groeit, ontbreekt het nog aan duidelijke richtlijnen en kaders voor het gebruik ervan. Dit kan leiden tot inconsistenties in de kwaliteit van bemonstering en analyse.
- Niet overal beschikbaar: Omdat de techniek nog in ontwikkeling is, wordt eDNA-onderzoek nog niet door alle ecologische adviesbureaus en isolatiebedrijven aangeboden. Dit maakt het voor woningeigenaren lastig om de methode overal in Nederland in te zetten.
Wat kost een vleermuisonderzoek?
De eDNA-methode biedt een kostenefficiënt alternatief voor traditionele vleermuisonderzoeken. Waar traditionele methoden zoals endoscopisch onderzoek of visuele inspecties kunnen oplopen tot € 1.000 - 5.000, kost eDNA-onderzoek gemiddeld slechts €200 per monster. Deze aanzienlijke besparing maakt het toegankelijker voor huiseigenaren en bedrijven die zich bezighouden met spouwmuurisolatie.
Hoe betrouwbaar is eDNA-onderzoek?
In recente onderzoeken zijn meerdere bemonsteringstechnieken getest. De beste methoden zijn:
- Rollerbemonstering: Hierbij worden deeltjes van muren verzameld bij mogelijke in- en uitvliegopeningen.
- Luchtbemonstering: Hierbij wordt lucht uit de spouw gezogen om DNA te detecteren.
Beide methoden bleken effectief in het vaststellen van vleermuisverblijven. Dit maakt eDNA-onderzoek een betrouwbaar alternatief voor traditionele methoden en helpt bij het plannen van vleermuisvriendelijke spouwmuurisolatie.
Wanneer is vleermuisonderzoek verplicht?
Vleermuisonderzoek is verplicht vóór spouwmuurisolatie, om vleermuizen te beschermen tijdens de werkzaamheden. De Wet natuurbescherming verbiedt het verstoren of verwijderen van vleermuisverblijven zonder passende maatregelen, zoals exclusion flaps of vleermuiskasten.
Daarnaast moet het onderzoek voldoen aan ecologische richtlijnen, en kan een vergunning nodig zijn. Met eDNA-onderzoek voldoe je eenvoudig aan de wet en werk je diervriendelijk.
Wat als er vleermuizen in de spouwmuur zitten?
Zijn er vleermuizen aangetroffen? Dan kun je deze maatregelen nemen:
- Exclusion flaps: Hiermee kunnen vleermuizen naar buiten, maar niet terug naar binnen.
- Vleermuiskasten: Geef vleermuizen een alternatieve verblijfplaats.
Laat dit altijd uitvoeren door een gespecialiseerd isolatiebedrijf dat ervaring heeft met het diervriendelijk isoleren van spouwmuren. Deze aanpak voldoet aan de Wet natuurbescherming vleermuizen spouwmuur.
Wanneer natuurvriendelijk isoleren?
Het meest geschikte moment om te isoleren is in de nazomer en vroege herfst, wanneer vleermuizen hun verblijfplaatsen verlaten. De beste tijd om natuurvriendelijk te isoleren hangt samen met de levenscyclus van vleermuizen. Tijdens de kraamperiode (mei-juli) en winterslaapperiode (november-maart) is het verstoren van vleermuizen verboden.
| Maand | Periode | Toegestaan |
|---|---|---|
| Januari | Winterperiode | ✅ Toegestaan, maar woning is pas vleermuisvrij na de winterperiode. |
| Februari | Winterperiode | ✅ Toegestaan, maar woning is pas vleermuisvrij na de winterperiode. |
| Maart | 🔍 Vleermuiswerende maatregelen moet worden ingeschat door ecoloog. | |
| April | Kraamperiode | ❌ Niet toegestaan |
| Mei | Kraamperiode | ❌ Niet toegestaan |
| Juni | Kraamperiode | ❌ Niet toegestaan |
| Juli | Kraamperiode | ❌ Niet toegestaan |
| Augustus | ✅ Toegestaan, na 4 dagen is huis vleermuisvrij. | |
| September | ✅ Toegestaan, na 4 dagen is huis vleermuisvrij. | |
| Oktober | ✅ Toegestaan, na 4 dagen is huis vleermuisvrij. | |
| November | 🔍 Vleermuiswerende maatregelen moet worden ingeschat door ecoloog. | |
| December | Winterperiode | ✅ Toegestaan, maar woning is pas vleermuisvrij na de winterperiode. |
eDNA-onderzoek laten uitvoeren door vakman?
Wil je je woning isoleren en rekening houden met vleermuizen? Door eDNA-onderzoek te gebruiken, weet je snel en betrouwbaar of er vleermuizen in je spouwmuur zitten. Vraag gratis isolatie offertes aan en kom in contact met lokale isolatiespecialisten en ontdek hoe je jouw woning vleermuisvriendelijk kunt isoleren.
Gecertificeerde vakmannen vergelijken?
- Vraag binnen 1 minuut aan
- Ontvang vrijblijvende offertes
- Kies de beste deal
